Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố dự thảo mới nhất về lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành tại Việt Nam. Theo đó, thời gian kiểm định khí thải chính thức sẽ được lùi lại so với dự thảo trước, nhằm tạo thêm thời gian chuẩn bị cho người dân và các địa phương, nhưng với Hà Nội và TPHCM, nhiều quy định sẽ được siết chặt hơn.

Cụ thể, thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP HCM sẽ được lùi đến ngày 1/7/2027, chậm hơn 6 tháng so với lộ trình đưa ra trước đó. Các đô thị lớn khác như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế sẽ triển khai từ 1/7/2028.

Đối với các tỉnh, thành phố còn lại, thời điểm áp dụng quy định kiểm định khí thải được ấn định vào ngày 1/7/2030, song vẫn mở khả năng cho các địa phương được chủ động điều chỉnh sớm hơn, tùy theo điều kiện thực tế.

Theo đó, việc điều chỉnh này nhằm đảm bảo sự đồng thuận và tạo điều kiện để người dân không bị động trong quá trình thực hiện chính sách. Các đô thị lớn như Hà Nội và TPHCM vẫn sẽ là nơi đi đầu trong việc siết quản lý phát thải.

Việt Nam hiện có khoảng 70 triệu xe mô tô và xe gắn máy đang lưu hành. Với số lượng khổng lồ như vậy, việc kiểm soát khí thải được kỳ vọng sẽ góp phần đáng kể trong việc cải thiện chất lượng không khí, một trong những thách thức lớn của các đô thị hiện nay.

Xây dựng hệ thống kiểm định đạt chuẩn

Đặc biệt, từ ngày 1/1/2030, toàn bộ xe ô tô, xe mô tô và xe gắn máy khi tham gia giao thông tại Hà Nội và TPHCM bắt buộc phải đạt tiêu chuẩn khí thải mức 2 trở lên. Các phương tiện không đáp ứng yêu cầu sẽ bị cấm lưu hành trong nội đô.

"Quy định này là điểm mới trong hai dự thảo về khí thải xe ô tô và xe máy. Mục tiêu chính là loại bỏ dần những phương tiện cũ nát, không đạt chuẩn, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng không khí," ông Nam nhấn mạnh.

Làm rõ thêm về quy định "cấm xe cũ nát vào nội đô", ông Trần Hoàng Phong, đại diện Cục Đăng kiểm, Bộ Xây dựng cho biết: "Dự thảo không giới hạn phương tiện theo năm sản xuất. Miễn là xe đạt chuẩn khí thải mức 2, dù đã qua sử dụng nhiều năm, vẫn có thể lưu hành tại nội thành".

Với quy định trên, các cơ quan liên quan cần xây dựng hệ thống kiểm định đạt chuẩn. Các cơ sở kiểm định khí thải trong tương lai sẽ phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ Xây dựng ban hành. Đồng thời, đội ngũ đăng kiểm viên cần được đào tạo bài bản, hệ thống thiết bị phải đảm bảo độ chính xác và ổn định cao.

"Về pháp lý, chúng ta đã có đầy đủ các quy định. Vấn đề quan trọng hiện nay là huy động được các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư xây dựng hệ thống kiểm định đạt chuẩn, từ đó đảm bảo hiệu quả kiểm soát khí thải trong thực tế", đại diện Cục Đăng kiểm nhấn mạnh.

Cục Đăng kiểm Việt Nam đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để xây dựng phương án kiểm định khí thải cho xe mô tô, xe gắn máy nhóm phương tiện lâu nay chưa bị kiểm soát về mặt phát thải.

Đối với khu vực "vùng phát thải thấp" theo quy định của Luật Thủ đô, các phương tiện tham gia giao thông bắt buộc phải đáp ứng mức khí thải theo nghị quyết riêng của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội. Điều này đồng nghĩa với việc không chỉ kiểm định, mà chất lượng khí thải phương tiện cũng sẽ là tiêu chí quyết định phạm vi lưu thông.

Dự thảo nêu rõ vai trò chủ trì và phối hợp của các bộ ngành. Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện và nghiên cứu nâng cao tiêu chuẩn khí thải trong tương lai.

Bộ Xây dựng giữ vai trò kiểm tra, chứng nhận và giám sát các cơ sở kiểm định khí thải. Đồng thời, bộ này cũng sẽ quy định dấu hiệu nhận biết phương tiện đạt các mức khí thải khác nhau, tạo cơ sở cho việc quản lý lưu thông tại các khu vực đô thị khác nhau.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương có trách nhiệm bảo đảm nguồn cung nhiên liệu phù hợp với tiêu chuẩn khí thải mới, còn Bộ Công an sẽ phối hợp trong việc chia sẻ dữ liệu kiểm định và hỗ trợ công tác giám sát thực thi.

Dự thảo quy chuẩn và thông tư hướng dẫn đã được hoàn thiện, dự kiến ban hành trong 1-2 tuần tới. Đây sẽ là lần đầu tiên Việt Nam triển khai kiểm định khí thải đối với xe máy, một chính sách được đánh giá là có tác động lớn tới toàn xã hội. 

Theo: baochinhphu.vn