Tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên thành phố Thái Bình, bên cạnh các lớp học văn hóa, các phòng thực hành nghề với trình độ trung cấp như may thời trang, chăm sóc sắc đẹp, pha chế đồ uống, tin học ứng dụng… đều hoạt động sôi nổi. Em Hà Hoàng Anh, học sinh của Trung tâm chia sẻ: Các ngành được học ở Trung tâm giúp em tích lũy thêm những bước tiến cơ bản nhất cho tương lai, có thể vào đại học hoặc có công việc riêng phù hợp với bản thân. Cùng quan điểm đó, em Phạm Hoàng Phương Anh, lớp 12A1 bộc bạch: Trước khi vào Trung tâm em có lo lắng, nhưng sau 3 năm đồng hành cùng thầy cô, em thấy sự lựa chọn của mình là đúng đắn. Vừa học nghề vừa học văn hóa giúp em định hướng rõ ràng hơn con đường phía trước. 

Hàng năm, Trung tâm tuyển sinh khoảng 400 - 450 học sinh lớp 10. Các ngành nghề đào tạo được xây dựng dựa trên khảo sát thực tế từ Trung tâm Dịch vụ việc làm Thái Bình và nhu cầu của doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh. Nhiều ngành nghề hiện đại, bắt kịp xu thế thị trường được học sinh quan tâm như: tin học ứng dụng, thương mại điện tử, chăm sóc sắc đẹp, điện - điện tử… Trong đó, tin học ứng dụng đang trở thành “ngành hot” trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay. Bà Phạm Thị Hồng Phương, Giám đốc Trung tâm cho biết: Chúng tôi phân luồng học sinh rõ ràng ngay từ đầu. Các em học lực khá sẽ được định hướng ôn thi đại học, còn những em xác định đi làm sớm sẽ được tư vấn lựa chọn nghề phù hợp, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng thực tế. 

Giai đoạn sau kỳ thi tuyển sinh lớp 10 thường là thời điểm khiến nhiều học sinh và phụ huynh rơi vào hoang mang, đặc biệt là khi không trúng tuyển trường công lập. Tuy nhiên, hiện nay, chương trình giáo dục 9+, mô hình kết hợp học văn hóa và học nghề - đang trở thành lựa chọn thiết thực với nhiều gia đình. Đây là hướng đi linh hoạt, giúp học sinh có thể tốt nghiệp THPT, đồng thời được cấp bằng nghề, tiết kiệm thời gian và chi phí, thậm chí vẫn có thể học lên đại học nếu có nguyện vọng. Một phụ huynh đăng ký cho con theo học chương trình 9+ tại Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình chia sẻ: Sau khi được tư vấn, cân nhắc lực học và điều kiện gia đình, tôi quyết định cho con học nghề từ sớm. Cháu vẫn có thể thi tốt nghiệp THPT và học tiếp lên cao nếu muốn. Đây là lựa chọn phù hợp, không còn quá áp lực như kỳ thi vào lớp 10 công lập. 

Thống kê cho thấy, mỗi năm các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trong tỉnh tổ chức giảng dạy văn hóa kết hợp dạy nghề cho khoảng 4.000 học sinh lớp 10. Bên cạnh đó, các trường THPT tư thục và các trường nghề như Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình, Trường Cao đẳng Sư phạm Thái Bình, Trường Đại học Thái Bình… cũng tuyển sinh thêm hàng nghìn chỉ tiêu, tạo thành mạng lưới hỗ trợ học sinh có nguyện vọng tiếp tục học tập, rèn luyện và phát triển nghề nghiệp. Theo giảng viên Hà Thị Hồng Vân, phụ trách tuyển sinh và hợp tác doanh nghiệp của Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình, nhận thức của phụ huynh và học sinh đã thay đổi đáng kể. Nhiều em không tham gia thi vào lớp 10 mà chủ động lựa chọn học nghề từ sớm với mong muốn sớm có tay nghề, ổn định cuộc sống. Các em lựa chọn học nghề từ sớm thường xác định rõ hướng đi của mình, được học trong môi trường chuyên nghiệp và có sự đồng hành của gia đình. Đó là những yếu tố quan trọng tạo nên thành công khi học nghề. 

Học nghề may tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên thành phố Thái Bình. 

Từ năm 2020 đến nay, Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình đã đào tạo 5.633 học sinh, sinh viên, trong đó có hơn 3.400 học sinh trình độ trung cấp. 100% học sinh, sinh viên sau tốt nghiệp đều có việc làm. Ông Đặng Nguyên Mạnh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình cho biết, lựa chọn học nghề sớm đang mở ra nhiều cơ hội thiết thực cho học sinh sau khi hoàn thành chương trình THCS. Trước hết, các em được hưởng chính sách hỗ trợ toàn diện về học phí từ ngân sách nhà nước và nguồn lực của tỉnh khi theo học hệ trung cấp nghề kết hợp văn hóa phổ thông. Học sinh theo học tại trường vẫn tham gia thi tốt nghiệp THPT, đồng thời nhận bằng trung cấp, cao đẳng, danh hiệu kỹ sư thực hành sau khi hoàn thành chương trình. Nhờ đó, các em có lợi thế về thời gian để sớm tham gia thị trường lao động với trình độ kỹ năng đáp ứng yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. Nhu cầu về lao động kỹ thuật chất lượng cao trên địa bàn tỉnh đang tăng mạnh, nhất là trong các khu, cụm công nghiệp. Những học sinh lựa chọn con đường học nghề từ sớm sẽ có nhiều cơ hội việc làm ổn định ngay tại quê hương. Không chỉ vậy, theo ông Mạnh, con đường học vấn của các em không dừng lại ở đó. Từ nền tảng được trang bị tại trường nghề, học sinh có thể tiếp tục học liên thông lên các bậc học cao hơn một cách thuận lợi, từng bước nâng cao trình độ, mở rộng tương lai. 

Trong hành trình trưởng thành, mỗi học sinh có một xuất phát điểm và một con đường riêng. Không đỗ vào lớp 10 công lập không có nghĩa là cánh cửa học tập đóng lại. Điều quan trọng là học sinh và gia đình cần giữ tâm thế chủ động, sẵn sàng lựa chọn lối đi phù hợp nhất với năng lực, điều kiện và ước mơ của mình. 

Phương Chi