Tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo đã có sự chuyển biến mạnh trong những năm qua ở xã Bắc Hải (Tiền Hải). Đáng mừng hơn là nhận thức của người dân về lĩnh vực này ngày càng nâng cao, tỷ lệ người dân sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng ngày càng lớn. 

Gia đình anh Đỗ Văn Vương, thôn An Phú là một điển hình. Trước đây, mỗi tháng gia đình anh phải chi trả khoảng 800.000 đồng tiền điện, trong đó mức phí chủ yếu được xác định là do sử dụng bình nóng lạnh phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Tuy nhiên, kể từ khi được hỗ trợ lắp đặt bình nước nóng năng lượng mặt trời, chi phí tiền điện hàng tháng đã giảm rõ rệt, chỉ còn khoảng 400.000 đồng/tháng. Không chỉ thế, thiết bị này còn giúp gia đình anh Vương tiết kiệm đáng kể về tiền gas khi đun nấu. 

Đó chỉ là một trong rất nhiều thiết bị tiết kiệm năng lượng đem lại lợi ích hiệu quả thiết thực nhất cho người dân mà Trung tâm Phát triển sáng tạo xanh (GreenID) đã tài trợ cho xã Bắc Hải. 

Theo đánh giá của lãnh đạo xã Bắc Hải, năm 2012, địa phương là một trong hai xã của tỉnh triển khai xây dựng kế hoạch thực hiện tiết kiệm năng lượng và năng lượng tái tạo ở địa phương theo chương trình dự án của GreenID tài trợ. Thực hiện kế hoạch của dự án, Bắc Hải đã thành lập nhóm năng lượng địa phương (nhóm LET) đồng thời tổ chức hội nghị quán triệt mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của dự án tới các cán bộ, đoàn thể, cơ sở thôn và người dân. 

Cũng từ đó nhóm LET đã được các chuyên gia dự án tập huấn kiến thức, đào tạo kỹ năng để hiểu đầy đủ hơn về năng lượng cũng như hiện trạng của địa phương để giúp cho việc điều tra sử dụng năng lượng sát với thực tế. 

Xác định đây là dự án mới nên để dự án triển khai có hiệu quả, Bắc Hải luôn chủ động phối hợp với đơn vị liên quan, đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền trong cán bộ, đảng viên và nhân dân về tầm quan trọng của dự án. 

Ngoài tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh, xã còn thường xuyên tuyên truyền bằng pa nô, áp phích, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, hội diễn ở thôn với các chương trình ca múa, hài kịch... góp phần giáo dục và làm thay đổi nhận thức của nhân dân. Với sự giúp đỡ của ban quản lý dự án, nhóm chuyên gia và sự vào cuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương cũng như người dân nên dự án đã đạt được nhiều kết quả vượt trội. 

Giàn lọc nước RO đặt tại trụ sở UBND xã Bắc Hải.

Ngoài việc nắm được hiện trạng sử dụng năng lượng của mình, Bắc Hải còn xây dựng được kế hoạch năng lượng địa phương ngắn hạn và dài hạn. Những lợi thế về năng lượng của địa phương được khai thác sử dụng bước đầu đã phát huy hiệu quả, tiêu biểu như 51 mô hình hộ sử dụng bể biogas, 1 trường mầm non sử dụng bể biogas cộng đồng; 3 mô hình máy lọc nước RO với khoảng 1.000 người được hưởng lợi; 21 mô hình giàn nước nóng năng lượng mặt trời; 200 hộ dùng bếp đun cải tiến; 147 hộ sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện; 25 hộ ủ phân vi sinh nuôi giun quế. Đặc biệt, dự án còn tác động tới nhận thức của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường. 

Điển hình trước đây Bắc Hải có tới 80% người dân thực hiện đốt rơm, rạ thì nay đã có trên 95% hộ thay đổi nhận thức, dùng toàn bộ máy gặt xử lý rơm, rạ ở ngoài đồng với phương pháp dùng phân vi sinh hoặc dùng vôi bột và lân để xử lý. Kết quả đó vừa không gây cản trở giao thông vừa không gây ô nhiễm môi trường.

Thành công của việc lập kế hoạch năng lượng địa phương tại Bắc Hải đã được mở rộng ra 4 xã khác ở Nam Định, Thừa Thiên Huế và Cà Mau. 

Hiện tại, Bắc Hải đang tiếp tục kết nối với các cơ quan, đơn vị để được hỗ trợ, tạo động lực cho người dân tiếp tục triển khai thực hiện tốt các chương trình tiết kiệm năng lượng. Năm 2017, Bắc Hải dự tính sẽ xây dựng khoảng 60 mô hình giàn nước nóng năng lượng mặt trời và bể biogas. 

Quốc Cường